Türkiye’de cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri 14 Mayıs’a çekilecek. Bu açıklama Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından yapıldı- art niyetsiz değil.
Hier geht es zur deutschsprachigen Version
Viyana/Ankara, 26. Ocak 2023 | Türkiye’de en geç 18 Haziran 2023 tarihinde yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçimleri öne çekilecek. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan seçim tarihinin 14 Mayıs’a çekileceğini açıkladı. 68 yaşında olan Erdoğan yeniden aday olmak istiyor. Yeni seçim tarihi muhalefeti daha fazla zaman baskısı altına sokuyor. Altı muhalefet partisinden oluşan ittifak şubat ayına kadar ortak bir cumhurbaşkanı adayı belirlemek istemiyor.
Muhalefetin başkan adayı
Muhalefet seçim ittifakının olası cumhurbaşkanı adaylarından biri de ana muhalefet partisi CHP’nin İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu. İmamoğlu aralık ayında siyasi saiklerle açılan davada 31 ay hapis cezasına çarptırılmıştı. Şu anda siyasetten men cezası ile karşı karşıya ve dava halen temyiz aşamasında. Dolayısıyla ya CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun ya da Ankara Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ın (eski MHP’li şimdi CHP’li) muhalefetten aday olması mümkün.
Seçim ertelemesi için sahte argüman
İslami muhafazakâr AKP ve aşırı sağcı koalisyon ortağı MHP’nin, okul sınavlarının tarihini aksatmamak için seçim tarihini erkene alma konusunda anlaştıkları belirtildi. Resmi seçim kampanyası 10 Mart gibi erken bir tarihte başlayacak.
Erdoğan Menderes gibi mi olacak yoksa İnönü gibi mi olacak?
Erdoğan, Türkiye’nin 1950’de ilk serbest seçimlerini yaptığı günün anısına 14 Mayıs’ta seçim yapılmasını istiyor. Türk devlet başkanı kendisini sık sık, Türk muhafazakarlarının sembolik bir figürü olan, o zamanki seçim galibi Adnan Menderes ile karşılaştırıyor. Ancak Erdoğan’ın sonu, daha önce otokratik bir cumhurbaşkanı olarak 1950’deki ilk serbest seçimleri kaybeden ve ordu darbe yapmaya hazır olmasına rağmen istifa eden İsmet İnönü gibi de olabilir.
Seçim neden öne çekildi?
2022 yılında 7393 sayılı bir seçim reformu kanunu kabul edildi: diğer hususların yanı sıra, bu kanun parlamentoya girme barajını yüzde ondan yüzde yediye düşürmekte ve resmi kampanya dönemini belirlemektedir. 7393 sayılı Kanun, Resmi Gazete’de yayımlanmasından bir yıl sonra, 6 Nisan 2023 tarihinden itibaren uygulanabilecektir. Bu da muhalefete adil bir seçim kampanyası için çok az zaman bırakıyor.
Ayrıca, hükümet kısa süre önce bir emeklilik reformunu kabul etmiştir. Buna göre, iki milyondan fazla Türk, 7.200 gün, yani 20 yıl bile çalışmadan erken emekli olabilecek. Ekonomi uzmanlarına göre bu durum gelecek nesillerin zararına ve emeklilik sistemini tehlikeye atıyor.
Buna ek olarak, hükümet asgari ücretin yanı sıra kamu hizmetindeki maaşları da artırmıştı. Eleştirmenler bu önlemleri seçim kampanyası hediyeleri olarak görüyor. Türkiye’de geçen yıl yüzde 85 ile rekor seviyeye ulaşan enflasyon oranı yıl sonunda yüzde 64’e geriledi.
Tartışmalı adaylık
Erdoğan, 2014 yılında cumhurbaşkanı olmadan önce 2003 yılından beri başbakanlık görevini yürütüyordu. 2017 yılında anayasa referandumu ile başkanlık sistemini getirmişti. Başkanlık için yeniden adaylığı yasal olarak tartışmalı. Muhalefet, Erdoğan’ın üçüncü kez cumhurbaşkanlığına aday olmasına izin verilmemesi gerektiğini savunuyor. Hükümet ise 2017’deki anayasa değişikliğinden önceki ilk cumhurbaşkanlığı döneminin sayılamayacağını söylüyor.
Bu soru, anayasa hukukçuları arasında bile kesin olarak çözüme kavuşturulmuş değil. Muhalefet, seçimleri kazanması halinde güçlendirilmiş parlamenter sisteme geri dönmek istediğini açıkladı.
(gh/apa)
Kapak Resmi: ADEM ALTAN / AFP / picturedesk.com
